Soạn giản lược bài ôn tập phần văn học

Phần luyện tập

Câu 1:

Văn học Việt Nam từ 1945 đến 1975 có thể chia làm 3 chặng

a. Văn học từ 1945 – 1954

• Chủ đề: là ca ngợi Tổ Quốc và quần chúng cách mạng, kêu gọi tinh thần đoàn kết, cổ vũ phong trào Nam tiến, biểu dương những tấm gương vì nước quên mình
• Thể loại: truyện ngắn, tiểu thuyết, thơ, kịch, lí luận, nghiên cứu và phê bình văn học,... đều đạt được những thành tựu mới. 
• VD: Đôi mắt (Nam Cao), Làng (Kim Lân), Vùng mỏ (Vò Huy Tâm),Tây tiến (Quang Dũng), Đồng chí (Chính Hữu),....

b. Văn học từ 1955 – 1964

• Chủ đề: Văn học tập trung thể hiện hình ảnh người lao động,  ca ngợi công cuộc đi lên xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc đồng thời thể hiện tình cảm sâu nặng với miền Nam ruột thịt, nói lên nỗi đau chia cắt và thể hiện ý chí thống nhất đất nước.
• Thể loại:
• Truyện ngắn: mở rộng đề tài, mở rộng phạm vi thâm nhập đến từng ngóc ngách của đời sống xã hội.
• Thơ: có sự kết hợp giữa yếu tố lãng mạn và yếu tố hiện thực
• Kịch đã có những tác phẩm được dư luận chú ý như: Một đảng viên (Học Phi), Ngọn lửa (Nguyễn Vũ)

c. Văn học từ 1965 – 1975

• Chủ đề: Toàn bộ nền văn học của cả hai miền Nam, Bắc tập trung vào cuộc chiến đấu chống Mĩ cứu nước với chủ đề bao trùm là ca ngợi tinh thần yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng.
• Thể loại: Phát triển mạnh mẽ các thể loại truyện kí, thơ, kịch…

Câu 2:

Văn học Việt Nam giai đoạn 1945 - 1975 có 3 đặc điểm

• Văn học vận động theo hướng cách mạng hóa, gắn bó mật thiết với vận mệnh chung của đất nước
• Nền văn học hướng về đại chúng
• Nền văn học mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn

Câu 3:

Quan điểm sáng tác của Hồ Chí Minh:

• Hồ Chí Minh coi văn học là vũ khí chiến đấu phụng sự cho sự nghiệp cách mạng, nhà văn là chiến sĩ
• Chú trọng tính chân thật, tính dân tộc của văn học
• Cầm bút bao giờ cũng xuất phát từ mục đích, đối tượng giao tiếp

=> Ý nghĩa: quan điểm sáng tác chi phối đặc điểm sự nghiệp văn học của Bác, tư tưởng sâu sắc, biểu hiện sinh động, đa dạng

Câu 4:

Mục đích:

• Khẳng định chủ quyền nước ta
• Bác bỏ luận điệu xảo trá, thực dân Pháp rêu rao trên trường quốc tế
• Tranh thủ sự ủng hộ quốc tế

Đối tượng

• Đồng bào cả nước
• Nhân dân thế giới, lực lượng thù địch
• Tuyên ngôn độc lập là áng văn chính luận, chan chứa tình cảm

Nội dung:

• Xứng đáng áng thiên cổ hùng văn thứ hai của dân tộc
• Thể hiện tư tưởng lớn của người đứng đầu đất nước, đề cao quyền con người, dân tộc
• Tầm nhìn văn hóa của vị lãnh tụ vĩ đại, sự am hiểu tri thức nhân loại

Câu 5:

• Tố Hữu là nhà thơ trữ tình - chính trị
• Thơ Tố Hữu chủ yếu khai thác cảm hứng từ đời sống chính trị của đất nước, từ hoạt động cách mạng và tình cảm chính trị của bản thân tác giả.
• Lí tưởng cách mạng là ngọn nguồn mọi cảm hứng nghệ thuật của Tố Hữu. Lí tưởng thực tiễn cách mạng ở mỗi thời kỳ là đề tài, chủ đề sáng tác của nhà thơ.
• Tố Hữu là nhà thơ cách mạng, nhà thơ của lí tưởng cộng sản. Con đường thơ bắt đầu cùng lúc với sự giác ngộ lí tưởng cộng sản, quá trình sáng tác gắn dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Câu 6:

Phân tích những biểu hiện của tính dân tộc trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu=> Xem tại đây

Câu 7:

Vấn đề đặt ra và hệ thống luận điểm, cách triển khai lí lẽ và dẫn chứng trong các bài viết Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc (Phạm Văn Đồng), Mấy ý nghĩ về thơ (Nguyễn Đình Thi), Đố-xtôi-ép-xki (X.Xvai-gơ) là:

Câu 8:

Phân tích vẻ đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến của Quang Dũng => Xem tại đây

Câu 9:

Câu 10:

Phân tích hình tượng sóng trong bài thơ cùng tên của Xuân Quỳnh.=> Xem tại đây

Câu 11:

Câu 12:

So sánh Chữ người tử tù (Ngữ văn 11, tập một) với Người lái đò sông Đà:

Câu 13:

Cảm hứng thẩm mĩ trong văn phong của Hoàng Phủ Ngọc Tường qua tùy bút Ai đã đặt tên cho dòng sông:

• Vẻ đẹp của sông Hương phong phú, đa dạng và có sự biến chuyển như tâm trạng con người
• Ngòi bút đặc sắc đầy cảm hứng, tài hoa của tác giả trong thể loại bút kí

So sánh liên tưởng độc đáo cùng với hiểu biết sâu rộng về lịch sử văn hóa, nghệ thuật

• Ngôn ngữ giàu chất tạo hình, sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa, so sánh