Chào mừng đến với website baikiemtra.net

Shape Shape
Shape
Shape
Shape Shape
Thứ năm - 14/03/2024 23:37

Hướng dẫn soạn văn bài "Tiếng hát con tàu" chi tiết

Bạn đang xem : Hướng dẫn soạn văn bài "Tiếng hát con tàu" chi tiết

Khám phá hướng dẫn chi tiết soạn văn bài "Tiếng hát con tàu" để nắm vững kỹ năng viết văn, phát triển tư duy sáng tạo trong học tập.

Tiếng hát con tàu - Tiếng hát của tâm hồn nhà thơ

1. Tóm tắt kiến thức trọng tâm:

a. Tác giả:

  • Chế Lan Viên (1920 - 1989) là nhà thơ lớn của Việt Nam.
  • Ông là nhà thơ tiêu biểu cho phong trào thơ ca kháng chiến chống Pháp.
  • Thơ ông có sự kết hợp hài hòa giữa hiện thực và lãng mạn, giữa chất trí tuệ và chất trữ tình.

b. Tác phẩm:

  • Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được sáng tác năm 1946, khi tác giả cùng đoàn công tác của Trung ương Đảng lên Việt Bắc.
  • Thể thơ: Tự do.
  • Nội dung: Bài thơ là tiếng hát say mê, hân hoan của tâm hồn nhà thơ trước cuộc sống mới của đất nước và con người.
  • Nghệ thuật:
    • Giọng thơ sôi nổi, hào hùng.
    • Hình ảnh thơ sáng tạo, giàu sức gợi cảm.
    • Ngôn ngữ thơ giàu chất nhạc.

2. Hướng dẫn soạn văn:

Câu 1: Phân tích hình ảnh con tàu trong bài thơ.

  • Con tàu là biểu tượng của:
    • Khát vọng hướng tới cuộc sống mới.
    • Niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.
    • Sức sống mãnh liệt của dân tộc.
  • Hình ảnh con tàu được miêu tả qua:
    • Những động từ mạnh: "rẽ", "cắt", "xé", "vượt", "hát".
    • Những hình ảnh so sánh: "con tàu", "cánh chim", "mũi tên".
    • Những ẩn dụ: "tiếng còi", "tiếng hát", "lòng ta".

Câu 2: Phân tích tâm hồn nhà thơ trong bài thơ.

  • Tâm hồn nhà thơ:
    • Sôi nổi, hào hùng.
    • Tràn ngập niềm tin vào lí tưởng, vào cuộc đời.
    • Gắn bó với nhân dân, đất nước.
    • Yêu thích cuộc sống mới.

Câu 3: Nêu cảm nhận của em về bài thơ "Tiếng hát con tàu".

  • Bài thơ là một khúc ca say mê, hân hoan chào mừng cuộc sống mới của đất nước và con người.
  • Thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc.
  • Giáo dục lòng yêu nước, tinh thần lạc quan, yêu đời.

Bài tập:

  • Viết bài văn nghị luận phân tích bài thơ "Tiếng hát con tàu".
  • So sánh bài thơ "Tiếng hát con tàu" với bài thơ "Đất nước".

Kết luận:

"Tiếng hát con tàu" là một bài thơ hay, tiêu biểu cho phong cách thơ Chế Lan Viên. Bài thơ đã thể hiện thành công tâm hồn sôi nổi, hào hùng của nhà thơ trước cuộc sống mới của đất nước và con người.

 

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Tác giả: 

  • Chế Lan Viên ( 1920- 1989), tên khai sinh là Phan Ngọc Hoan. Quê quán: Quảng Trị
  • Bản thân: rất đa tài vừa có thể dạy học, làm báo, làm thơ, làm cách mạng
  • Sự nghiệp sáng tác:
    • Chế Lan Viên là nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ Mới. Trước Cách mạng, thơ ông thể hiện tư tưởng siêu hình và bế tắc về thế giới và nghệ thuật. Sau 1945, hiện thực cách mạng và nhân dân đã làm cuộc đời và hồn thơ Chế Lan Viên thay đổi mạnh mẽ.
    • Tác phẩm chính như: Điêu Tàn (1937), ánh sáng và phù sa(1960)…
    • Chế Lan Viên nổi tiếng trước cách mạng với tập thơ Điêu Tàn, sau đó ông tham gia hoạt động cách mạng sau đó tiếp tục sáng tác
  • Phong cách thơ: giàu chất suy tưởng mang vẻ đẹp trí tuệ phong phú và đa dạng về hình ảnh. Có nhiều tìm tòi đổi mới về nghệ thuật

2.    Bài thơ Tiếng hát con tàu

  • Hoàn cảnh sáng tác: năm 1958 – 1960 Đảng ta vận động thanh niên miền xuôi đi theo khai hoang phát triển kinh tế ở vùng Tây Bắc. Nhà thơ Chế Lan Viên không đi được vì đang nằm trên giường bệnh nhưng xuất phát từ lòng biết ơn, sự gắn bó với nhân dân với những kỉ niệm sâu nặng nghĩa tình của nhân dân trong những năm kháng chiến chống pháp, Chế Lan Viên đã làm bài thơ này để theo con tàu tâm tưởng đến với Tây Bắc
  • “Tiếng hát con tàu” in trong tập “Ánh sáng và phù sa” (1960). Tác phẩm lấy cảm hứng từ cuộc vận động nhân dân miền xuôi lên Tây Bắc để xây dựng kinh tế miền núi những năm 58- 60.
  • Nhan đề và lời đề từ: Hình ảnh “Con tàu” và “Tây Bắc” mang ý nghĩa biểu tượng trong suốt bài thơ.
  • Ý nghĩa nhan đề:
    • Bài thơ ra đời khi thực tế chưa có đường tàu lên Tây Bắc. Hình ảnh “con tàu” thực chất là hình ảnh biểu tượng thể hiện khát vọng lên đường và niềm mong ước của nhà thơ được đến với mọi miền đất nước. 
    • Tây Bắc là vùng đất xa xôi của Tổ quốc cần được xây dựng lại sau chiến tranh
    • “Tiếng hát con tàu”: Là tiếng hát của tâm hồn nhà thơ – một tâm hồn tràn ngập niềm tin vào lí tưởng, vào cuộc đời. Tâm hồn nhà thơ đã hóa thân thành con tàu, hăm hở làm cuộc hành trình đến với Tây Bắc, đến với cuộc sống lớn của nhân dân. Đến với đất nước, nhân dân cũng là đến với cội nguồn của cảm hứng sáng tạo nghệ thuật, trong đó có thơ ca.

B. Bài tập & Lời giải

Câu 1 (Trang 146 SGK) Hình ảnh con tàu và Tây Bắc ngoài ý nghĩa cụ thể còn có ý nghĩa biểu tượng. Hãy đọc kĩ bài thơ để hiểu được ý nghĩa biểu tượng đó. Căn cứ vào nội dung bài thơ, hãy cắt nghĩa nhan đề và bốn câu thơ đề từ.

Xem lời giải

Câu 2 (Trang 146 SGK) Bài thơ có thể chia làm được mấy đoạn? Nêu ý chính của từng đoạn. Bố cục đó thể hiện sự vận động tâm trạng của chủ thể trữ tình như thế nào?

Xem lời giải

Câu 3 (Trang 146 SGK) Niềm hạnh phúc lớn lao khi gặp lại nhân dân được nhà thơ thể hiện trong khổ thơ nào? Phân tích đặc sắc về nghệ thuật của khổ thơ đó.

Xem lời giải

Câu 4 (Trang 146 SGK) Hình ảnh nhân dân trong kỉ niệm của nhà thơ được gợi lên qua hình ảnh những con người cụ thể nào? Phân tích những khổ thơ nói về những kỉ niệm đó để làm rõ sự nghiệp gắn bó và lòng biết ơn sâu nặng của nhà thơ với nhân dân.

Xem lời giải

Câu 5 (Trang 146 SGK) Hãy tìm những câu thơ thể hiện rõ nhất chất suy tưởng và triết lí của thơ Chế Lan Viên.

Xem lời giải

Câu 6 (Trang 146 SGK) Nhận xét và đánh giá nghệ thuật sáng tạo hình ảnh của Chế Lan Viên trong bài thơ.

Xem lời giải

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Giá trị nội dung và nghệ thuật trong " Tiếng hát con tàu "

Xem lời giải

Share:

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết