Hướng dẫn soạn văn bài Dọn về làng đạt điểm cao
“Khám phá cách soạn văn bài 'Dọn về làng' để đạt điểm cao. Hướng dẫn chi tiết từ ý nghĩa đến cấu trúc, kỹ năng cần thiết để thành công.
Dọn về làng - Bức tranh hiện thực sinh động về nhân dân Cao - Bắc - Lạng
1. Tóm tắt kiến thức trọng tâm:
a. Tác giả:
- Nông Quốc Chấn (1923 - 2002) là nhà thơ tiêu biểu của Việt Nam.
- Quê hương: xã Châu Khê, huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn.
- Ông tham gia cách mạng từ trước Tổng khởi nghĩa tháng Tám.
- Thơ ông tập trung thể hiện cuộc sống và đấu tranh của người dân miền núi trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
b. Tác phẩm:
- Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được sáng tác vào mùa đông năm 1950, khi tác giả trở về quê hương Cao - Bắc - Lạng sau chiến thắng Việt Bắc.
- Thể thơ: Thất ngôn bát cú.
- Nội dung: Bức tranh hiện thực sinh động về cuộc sống của nhân dân Cao - Bắc - Lạng trong những năm kháng chiến chống Pháp:
- Mảng tối: Nỗi thống khổ, cơ cực của người dân dưới ách áp bức của giặc Pháp.
- Mảng sáng: Niềm vui sướng, hân hoan của người dân sau ngày hoàn toàn giải phóng.
- Nghệ thuật:
- Ngôn ngữ thơ giản dị, mộc mạc, giàu sức gợi hình.
- Giọng thơ bi tráng, thể hiện niềm cảm thông sâu sắc với người dân.
- Sử dụng nhiều hình ảnh thơ giàu sức gợi cảm.
2. Hướng dẫn soạn văn:
Câu 1: Phân tích hai mảng đối lập trong bài thơ "Dọn về làng".
Mảng tối:
- Nỗi thống khổ của người dân:
- Bị giặc Pháp cướp bóc, đốt phá nhà cửa, ruộng vườn.
- Gia đình li tán, người thân bị sát hại.
- Cưộc sống cơ cực, thiếu thốn.
Mảng sáng:
- Niềm vui sướng, hân hoan của người dân sau ngày hoàn toàn giải phóng:
- Quê hương được tự do, thanh bình.
- Cuộc sống sung túc, ấm no.
- Tình làng xóm gắn bó, yêu thương.
Câu 2: Phân tích nghệ thuật của bài thơ "Dọn về làng".
- Ngôn ngữ thơ: Giản dị, mộc mạc, giàu sức gợi hình.
- Giọng thơ: Bi tráng, thể hiện niềm cảm thông sâu sắc với người dân.
- Hình ảnh thơ: Giàu sức gợi cảm, thể hiện sự đối lập giữa hai mảng tối và sáng.
Câu 3: Nêu cảm nhận của em về bài thơ "Dọn về làng".
- Bài thơ là bức tranh hiện thực sinh động về cuộc sống của nhân dân Cao - Bắc - Lạng trong những năm kháng chiến chống Pháp.
- Thể hiện niềm cảm thông sâu sắc với nỗi thống khổ của người dân và niềm vui sướng của họ sau ngày hoàn toàn giải phóng.
- Giáo dục lòng yêu nước, tinh thần dũng cảm, kiên cường của nhân dân ta trong cuộc chiến tranh chống Pháp.
Bài tập:
- Viết bài văn nghị luận phân tích bài thơ "Dọn về làng".
- So sánh bài thơ "Dọn về làng" với bài thơ "Việt Bắc".
Kết luận:
"Dọn về làng" là một bài thơ hay, tiêu biểu cho phong cách thơ Nông Quốc Chấn. Bài thơ đã thể hiện thành công bức tranh hiện thực sinh động về cuộc sống của nhân dân Cao - Bắc - Lạng trong những năm kháng chiến chống Pháp.
A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Tác giả
- Nhà thơ Nông Quốc Chấn tên thật là Nông Văn Quỳnh, sinh ngày 18 tháng 11 năm 1923, quê gốc xã Cốc Đán, huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Cạn. Dân tộc Tày. Hội viên Hội nhà văn Việt Nam (1958).
- Sớm giác ngộ cách mạng, ông hoạt động trong Mặt trận Việt Minh, tham gia du kích và giải phóng quân trước tháng 8 năm 1945.
- Sau cách mạng tháng Tám vẫn tiếp tục hoạt động trong Mặt trận Việt Minh, tham gia tỉnh ủy tỉnh Bắc Cạn, phục vụ chiến dịch và bắt đầu hoạt động văn hóa nghệ thuật. Sau 1945 nhà thơ Nông Quốc Chấn tham gia khu ủy Việt Bắc, là đại biểu Quốc hội khóa I, Chủ tịch Hội Văn nghệ khu Việt Bắc, Ủy viên rồi Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật toàn quốc. Từ năm 1964 đến nay, nhà thơ Nông Quốc Chấn tiếp tục đảm nhận những trọng trách của Đảng và Nhà nước: Đại biểu Quốc hội, Thứ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin kiêm Hiệu trưởng trường Đại học Văn hóa Hà Nội, Hiệu trưởng trường Viết văn Nguyễn Du, Chỉ tịch Hội Văn hóa văn nghệ các dân tộc, Phó Chủ tịch Ủy ban Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Toàn cảnh sự kiện và dư luận.
2. Tác phẩm
- Hoàn cảnh sáng tác: bài thơ này viết vào năm 1950, thời gian quê hương tác giả đang đấu tranh anh dũng với thực dân Pháp đầy đau thương mà anh dũng. Nhà thơ như ý thức được những mất mát đau thương cũng như tinh thần của nhân dân cho nên đã viết bài thơ này.
- Bài thơ này còn đạt được danh hiệu cao quý như: một trong những bài thơ hay của thế kỉ XX, đoạt giải nhì tại đêm liên hoan TNSV tại Đức
- Chủ đề: nỗi thống khổ của nhân dân được diễn đạt rất cụ thể bằng những hình ảnh rất gần gũi với đời sống sinh hoạt của người dân tộc miền núi
- Dọn về làng là bức tranh hiện thực sinh động của nhân dân Cao – Bắc – Lạng trong những năm kháng chiến chống Pháp. Bức tranh có hai mảng tối và sáng: tối là cuộc sống cơ cực và bị giặc đàn áp của người dân; sáng là cuộc sống hồi sinh, vui tươi sau ngày hoàn toàn giải phóng. Tứ thơ Dọn về làng được khơi nguồn từ cảm hứng hồi sinh đó.
B. Bài tập & Lời giải
Câu 1 (Trang 141 SGK) Cuộc sống gian khổ của nhân dân Cao – Bắc – Lạng và tội ác của giặc Pháp đã được diễn tả như thế nào?
Xem lời giải
Câu 2 (Trang 141 SGK) Nét độc đáo trong cách thể hiện niềm vui Cao – Bắc – Lạng được giải phóng qua phần đầu và phần cuối của bài thơ?
Xem lời giải
Câu 3 (Trang 141 SGK) Phân tích màu sắc dân tộc được biểu hiện qua cách sử dụng hình ảnh của tác giả.
Ý kiến bạn đọc